درمان تنگی کانال نخاعی کمر – علل و علائم تنگی کانال نخاعی چیست؟

یکی از علل شایع درد پایین کمر و پا تنگی کانال نخاعی کمری است. با افزایش سن، ستون فقرات تغییر پیدا می کند. این تاثیرات طبیعی افزایش سن و روند سایشی گسستنی می تواند منجر به باریک شدن کانال نخاعی شود. این بیماری را تنگی کانال نخاعی می نامند. تغییرات تخریبی ستون فقرات تا ۵۰ سالگی در ۹۵ % افراد دیده می شود. تنگی کانال نخاعی غالبا در افراد بالای ۶۰ سال رخ می دهد. فشار بر روی ریشه عصب به طور مساوی در میان زنان و مردان شیوع دارد. تعداد کمی از افراد با مشکلات کمری که منجر به تنگی کانال نخاعی کمری می شود به دنیا می آیند. به این بیماری، تنگی کانال نخاعی مادرزادی می گویند. این بیماری اغلب در مردان رخ می دهد. افراد معمولا ابتدا در سنین بین ۳۰ تا ۵۰ سالگی متوجه علائم این بیماری می شوند.

آناتومی ستون فقرات

ستون فقرات شما متشکل از استخوان های کوچکی است که بدان ها مهره می گویند و یک به یک روی یکدیگر قرار دارند. عضلات، رباط ها، اعصاب و دیسک های بین مهره ای بخش های دیگر ستون فقرات هستند. شناخت ستون فقرات و نحوه عملکرد آن کمک می کند تا شما بهتر تنگی کانال نخاعی را درک کنید.

تنگی کانال نخاعی چیست؟

تنگی کانال نخاعی زمانی رخ می دهد که فضای اطراف نخاع باریک می شود. این اتفاق باعث ایجاد فشار روی نخاع و ریشه عصب ها شده و می تواند باعث بروز درد، بی حسی یا ضعف در پاها شود.

این تصویر یک مهره سالم (از نمای مقطعی)  و یک مهره با باریک شدگی کانال نخاعی که بدان تنگی کانال نخاعی می گویند را نشان می دهد.

علل تنگی کانال نخاعی

آرتریت شایع ترین علت تنگی کانال نخاعی است. آرتریت به تخریب هر مفصلی در بدن گفته می شود. در ستون فقرات، آرتریت می تواند ناشی از تخریب دیسک کمر و از دست دادن آب موجود در آن باشد. در کودکان و افراد جوان، دیسک ها حاوی مقدار زیادی از آب هستند. با افزایش سن، دیسک ها شروع به خشک شدن کرده و ضعیف می شوند. این مشکل باعث نشست و از بین رفتن فضای دیسک و از بین رفتن فضای ارتفاعی دیسک می شود.

وقتی ما جوان هستیم، دیسک ها محتوای آب زیادی دارند (چپ). با افزایش سن دیسک و خشک شدن آن، ممکن است ارتفاع آن ها کم شده و از بین بروند (راست). این اتفاق باعث افزایش فشار بر روی مفاصل بین مهره ای پشتی شده و ممکن است منجر به آرتریت شود. با نشست ستون فقرات، دو اتفاق می افتد: اول، وزن به روی مفاصل بین مهره ای پشتی منتقل می شود. دوم، تونل هایی که اعصاب از آن خارج می شوند، کوچک می شوند. زمانی که مفاصل بین مهره ای پشتی افزایش فشار را تجربه می کنند، در این زمان آنها شروع به تخریب و ایحاد آرتریت نیز می نمایند، درست مثل اتفاقی که در مفصل ران یا زانو رخ می دهد. غضروفی که مفصل را پوشانده و از آن محافظت می کند از بین می رود. اگر مفصل به طور کامل از بین برود، باعث سایش استخوان بر روی استخوان می شود. برای جبران غضروف از دست رفته، بدن شما ممکن است شروع به ساخت استخوان جدید در مفاصل بین مهره ای پشتی بکند تا به حمایت از ستون فقرات کمک کند. با گذشت زمان، این استخوان های رشد کرده (که خار استخوانی نامیده می شوند) ممکن است فضا را برای اعصابی که می خواهند عبور کنند، باریک کنند. پاسخ دیگر به آرتریت پایین کمر این است که اندازه رباط های اطراف مفاصل افزایش می یابد. این اتفاق خود نیز باعث کاهش فضا برای اعصاب می شود. زمانی که فضا به اندازه کافی برای تحریک اعصاب نخاعی کوچک شد، علائم دردناک بروز می یابند.

علائم تنگی کانال نخاعی

• کمر درد

افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی ممکن است بسته به شدت پیشرفت آرتریت درد کمر داشته باشند یا نداشته باشند. خار های استخوانی آرتریتی کانال نخاعی را تنگ می کنند. اعصاب نخاعی احساس را از نقاط خاصی از بدن شما عبور می دهند. فشار روی اعصاب می تواند منجر به درد در نقاطی شوند که اعصاب از آنجا عبور می کنند یا بدان ها می رسند. درد در باسن که به سمت پایین انتشار می یابد (که بدان درد سیاتیک می گویند) به  همین دلیل  رخ می دهد.

• درد تیر کشنده در باسن یا پاها (درد سیاتیک)

فشار روی عصب نخاعی می تواند منجر به درد در نقاطی که تحت پوشش عصب رسانی هستند شود. این درد ممکن است به صورت مبهم یا تیر کشنده باشد. این درد به طور معمول در ناحیه باسن آغاز شده و به سمت پا انتشار می یابد. با پیشرفت آن، این درد می تواند در پایین پا نیز حس شود.

• بی حسی یا گزگز در باسن و پاها

با افزایش فشار بر روی عصب، غالبا بی حسی و گزگز نیز با درد همراه می شود. اگرچه همه بیماران درد تیر کشنده و بی حسی و گزگز کردن را همزمان ندارند.

• ضعف در پاها یا افتادگی پا

زمانی که فشار به سطح بحرانی برسد،  ضعف می تواند در یک یا هر دو پا بروز پیدا کند. برخی بیماران دچار افتادگی پا شده یا احساس می کنند در حین راه رفتن پایشان را محکم بر روی زمین می کوبند.

• درد کمتر هنگام خم شدن به جلو یا هنگام نشستن

مطالعات بر روی ستون فقرات کمری نشان می دهند که خم شدن به جلو می تواند فضای موجود را برای اعصاب بیشتر کند. بسیاری از بیماران ممکن است هنگام خم شدن به جلو و به خصوص هنگام نشستن احساس تسکین پیدا کنند. درد معمولا در هنگام ایستادن و راه رفتن تشدید می شود. برخی بیماران متوجه می شوند که می توانند که از دوچرخه های ثابت به خوبی استفاده کنند و با چرخ دستی های فروشگاه ها به خوبی راه بروند. با این حال، راه رفتن بیش از یک یا دو خیابان ممکن است باعث ایجاد سیاتیک شدید یا ضعف شود.

معاینه پزشک برای تشخیص تنگی کانال نخاعی

سوابق پزشکی و معاینه بالینی

پس از صحبت درباره علائم و گرفتن شرح حال شما، پزشک کمر شما را معاینه می کند. این معاینه شامل نگاه کردن به کمر شما و فشار وارد کردن به مناطق مختلف و دیدن اینکه آیا این نقاط دردناک هستند یا نه، می شود. پزشک ممکن است کمر شما را به جلو، عقب و یا به کناره ها خم کند و ببیند آیا محدودیت یا درد وجود دارد یا خیر.

تصویربرداری

سایر آزمایشاتی که ممکن است به پزشک شما برای تایید تشخیص کمک کنند شامل موارد زیر می شود:

• عکس رادیولوژی

اگرچه این عکس تنها استخوان ها را نشان می دهد، اما عکس رادیولوژی می تواند کمک کند تا مشخص کنیم آیا تنگی کانال نخاعی وجود دارد یا خیر. عکس رادیولوژی تغییرات ناشی از افزایش سن مثل کاهش ارتفاع دیسک یا خار استخوانی را نشان می دهد. عکس رادیولوژی هنگامی که شما به سمت جلو و عقب خم شده اید گرفته شده و می تواند ناپایداری مفاصل شما را نشان دهد. عکس رادیولوژی هم چنین می تواند حرکت پذیری بیش از حد را نشان دهد. به این حالت اسپوندیلولیستزیس (لیز خوردگی مهره کمر) می گویند.

• ام آر آی

این تصویربرداری تصویر بهتری از بافت نرم همچون مفاصل، دیسک ها، اعصاب و نخاع ایجاد می کند.

• تصویربرداری های دیگر

سی تی اسکن می تواند تصاویر مقطعی از ستون فقرات ایجاد کند. پزشک شما همچنین ممکن است میلوگرام درخواست دهد. در این تصویربرداری، برای نشان دادن اعصاب به طور واضح تر، رنگ به داخل نخاع شما تزریق می شود. این کار کمک می کند تا پزشک شما مشخص کند که آیا اعصاب تحت فشار هستند یا خیر.

درمان تنگی کانال نخاعی

درمان غیر جراحی

گزینه های درمانی غیر جراحی بر روی بازگرداندن عملکرد و کاهش درد تمرکز دارند. اگرچه روش های غیر جراحی باریک شدگی کانال نخاعی را بهبود نمی بخشند، بسیاری از افراد می گویند این درمان ها به تسکین دردشان کمک کرده است.

• فیزیوتراپی

ورزش های کششی، ماساژ و تقویت عضلات کمری و شکمی غالبا به مدیریت علائم کمک می کند.

• کشش کمری

اگرچه این کار ممکن است در برخی بیماران مفید باشد، اما نتایج کشش بسیار محدود است. هیچ اثبات علمی مبنی بر مفید بودن آن وجود ندارد.

• داروهای ضد التهابی

به علت اینکه درد ناشی از فشار بر روی عصب نخاعی ایجاد می شود، کاهش التهاب (تورم) اطراف عصب ممکن است درد را تسکین دهد. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی در آغاز تکسین درد را فراهم می آورند. وقتی این داروها برای ۵ تا ۱۰ روز مورد استفاده قرار بگیرند، این داروها می توانند اثر ضد التهابی نیز داشته باشند. بیشتر افراد با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی بدون نیاز به نسخه مثل آسپرین و ایبوپروفن آشنا هستند. این داروها چه با نسخه و چه بدون نسخه باید با دقت مصرف شوند. این بیماری ها می توانند منجر به التهاب معده یا زخم معده شوند. اگر هنگام استفاده از داروهای ضد التهاب دچار رفلاکس اسید یا درد شکم شدید شدید، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

• تزریق استروئید (کورتون)

کورتیزون یک داروی ضد التهابی قوی است. تزریق کورتیزون در اطراف اعصاب یا در فضای اپی دورال می تواند تورم و هم چنین درد را کاهش دهد. این داروها همچنین بی حسی پا را کاهش می دهند (اما ضعف را خیر). بیماران نباید بیشتر از سه تزریق کورتون در یک سال دریافت کنند.

• طب سوزنی

طب سوزنی می تواند در درمان برخی از درد های ناشی از تنگی کانال نخاعی کمری که شدید نیست کمک کننده باشد. با این که این درمان می تواند بسیار ایمن و با نتایج موفقیت آمیز بلند مدت باشد، اما این درمان به طور علمی ثابت نشده است.

• دستکاری کایروپرکتیک

دستکاری کایروپرکتیک عموما ایمن بوده و می تواند به بخشی از درد ناشی از تنگی کانال نخاعی کمری کمک کند. در بیماران دارای پوکی استخوان یا فتق دیسک باید با مراقبت برخورد نمود. دستکاری ستون فقرات در این موارد می تواند به بدتر شدن علائم و یا ایجاد آسیب های دیگر منجر شود.

درمان جراحی تنگی کانال نخاعی

جراحی برای تنگی کانال نخاعی کمری معمولا برای بیمارانی انجام می شود که به دلیل درد و ضعف کیفیت زندگی پایینی دارند. بیماران ممکن است از مشکل در راه رفتن برای زمان های طولانی شکایت داشته باشند. این اتفاق غالبا دلیلی است که بیماران جراحی را در نظر می گیرند. دو گزینه جراحی اصلی برای درمان کانال نخاعی کمری وجود دارد: لامینکتومی و ادغام مهره ای. هر دو گزینه منجر به کاهش درد فوق العاده ای می شوند. درباره مزایا و معایب این روش ها با پزشک خود صحبت کنید.

• لامینکتومی

این روش شامل برداشتن استخوان، خار استخوانی و رباط های وارد کننده فشار به عصب می باشد. این روش ممکن است “برداشتن فشار” نیز نامیده شود. لامینکتومی ممکن است به صورت جراحی باز انجام شده که در آن پزشک از یک برش بزرگ و منفرد برای دسترسی به نخاع استفاده می کند. این جراحی می تواند با استفاده از روش غیر تهاجمی نیز انجام شود که در آن برش های متعدد کوچک ایجاد می شود. پزشک با شما در مورد گزینه صحیح صحبت خواهد کرد.  (چپ) برای دسترسی به ستون فقرات، عضلات عقب زده شده تا استخوان نمایان شود. (راست) پس از لامینکتومی، مواد گرفت (پیوند) استخوانی و پیچ ها در طول مهره ها قرار می گیرند تا به روند بهبودی کمک کنند.

• فیوژن یا ادغام استخوانی

اگر آرتریت انقدر پیشرفت کرده باشد که منجر به ناپایداری ستون فقرات شود، ممکن است ترکیبی از برداشتن فشار و پایدار سازی یا ادغام استخوانی توصیه شود.

بازتوانی

پس از جراحی، ممکن است بسته به میزان سلامتی و نوع جراحی انجام شده، برای مدت کوتاهی در بیمارستان باقی بمانید. بیماران سالمی که تنها تحت جراحی برداشتن فشار قرار می گیرند ممکن است در همان روز یا روز بعد به خانه بروند و ممکن است تنها در عرض چند هفته به فعالیت های طبیعی خود بازگردند. ادغام استخوانی عموما دو تا سه روز به بستری در بیمارستان اضافه می کند. جراح شما ممکن است به شما بریس یا شکم بند بدهد تا برای راحتی بپوشید. او احتمالا شما را تشویق می کند تا به سرعت شروع به راه رفتن کنید. بیشتر بیماران برای بازگرداندن قدرت خود به فیزیوتراپی نیاز دارند. فیزیوتراپ شما ممکن است ورزش هایی را برای کمک به ساخت و حفظ قدرت، پایداری و انعطاف پذیری ستون فقرات شما به شما نشان دهد. برخی از این ورزش ها به شما کمک می کنند تا عضلات شکمی خود که از کمر حمایت می کنند را تقویت کنید. فیزیوتراپ برای شما برنامه مخصوصی بر اساس سوابق بیماری و وضعیت سلامتیتان فراهم می آورد. بیشتر افراد طی چند روز تا چند هفته پس از جراحی به شغل پشت میز نشینی خود باز می گردند. آنها ممکن است پس از دو تا سه ماه به فعالیت های طبیعی خود بازگردند. بیماران مسن تر که به مراقبت و یاری بیشتری نیاز دارند ممکن است پیش از رفتن به خانه، از بیمارستان به مرکز بازتوانی منتقل شوند.

خطرات و عوارض جراحی

خطرات کوچکی همراه با هر جراحی وجود دارد. این خطرات شامل خونریزی، عفونت، لخته خونی و واکنش به داروی بیهوشی می شود. این خطرات معمولا خیلی کم هستند. بیماران مسن تر نرخ عوارض ناشی از جراحی بالاتری دارند. همینطور بیماران دارای اضافه وزن، دیابتی، سیگاری و بیماران داران بیماری های متعدد. عوارض مخصوص به جراحی تنگی کانال نخاعی شامل موارد زیر می شود:

• پارگی کیسه پوشاننده عصب (پارگی دورا)
• عدم بهبود ادغام استخوانی
• عدم کارایی پیچ و میله
• آسیب عصبی
• نیاز به جراحی بیشتر
• عدم تسکین علائم
• بازگشت علائم

نتایج جراحی

در کل، نتایج لامینکتومی با یا بدون فیوژن استخوانی برای تنگی کانال نخاعی در بیشتر بیماران خوب تا عالی است. بیماران تمایل دارند تا بهبودی بیشتری در درد پا نسبت به درد کمر ببینند. بیشتر بیماران قادرند تا پس از جراحی سبک زندگی طبیعی خود را بعد از مدتی پس از بهبودی ادامه دهند.

گزینه های جراحی جدید

وسایل جراحی بین ستون مهره ای

وسایل جراحی بین ستون مهره ای یا فضاسازها در حین جراحی در پشت ستون فقرات و در میان مهره ها جای گذاری می شوند. این وسایل ستون فقرات را گسترده کرده و برای اعصاب فضا را باز و کارآمد نگه می دارند. میزان تهاجمی بودن این گزینه جراحی برای تنگی کانال نخاعی کم است. جراحی های فضاساز بین مهره ای در سال ۲۰۰۵ تایید شدند. از آن زمان جراحی های بسیاری انجام شده اند. در برخی مطالعات، نرخ موفقیت بیش از ۸۰ درصد است. وسایل فضاساز متعددی امروزه در حال بررسی هستند. آنها ممکن است برای برخی بیماران جایگزین های ایمنی بجای لامینکتومی باز باشند. استخوان محدود (لامینا) در این جراحی خارج شده و این جراحی ممکن است تحت بی حسی موضعی انجام شود. کلید موفقیت این جراحی انتخاب مناسب بیماران است. کاندید مناسب باید هنگام نشستن یا خم شدن به جلو احساس کند درد باسن و پا تسکین یافته است. درد هنگام ایستادن بازمیگردد.

برداشتن فشار با تهاجم کم

برداشتن فشار را می توان با برش های کوچکتر انجام داد. هنگام استفاده از این تکنیک های با تهاجم کم، آسیب کمتری به بافت نرم اطراف وجود داشته و بهبودی می تواند سریع تر باشد. با این تکنیک های با تهاجم کم، جراحان بیشتر از میکروسکوپ ها برای دیدن ناحیه جراحی استفاده می کنند. آنها ممکن است در حین عمل نیز عکس رادیولوژی بگیرند. یک جراحی باز سنتی نیاز به تصویر مستقیم بیشتری از آناتومی بیمار دارد و به همین دلیل نیاز به برش بزرگتری دارد. این خود می تواند برای بیمار دردناکتر باشد. محدودیت جراحی با تهاجم کم، زاویه تصویر موجود است. اگر تنگی کانال نخاعی در ناحیه گسترده تری در ستون فقرات وجود داشته باشد، روش جراحی باز تنها روشی است که با آن می توان مشکل را حل کرد. مزایای جراحی با تهاجم کم شامل کاهش بستری در بیمارستان و مدت زمان بهبودی می شود. با این حال، هر دو روش جراحی باز و جراحی با تهاجم کم به یک میزان علائم تنگی کانال نخاعی را تسکین می دهند. پزشک شما با شما در مورد گزینه ای که بهتر از همه نیازهای سلامتی شما را برآورده می کند، صحبت خواهد کرد.

سوالات متداول درباره تنگی کانال نخاعی

چه روش هایی برای درمان تنگی کانال نخاعی وجود دارد؟

برای درمان این عارضه از روش‌های جراحی تهاجمی، روش‌های غیر تهاجمی مانند ورزش و فیزیوتراپی و درمان تنگی کانال نخاعی با لیزر می‌توان استفاده کرد.

علائم اصلی تنگی کانال نخاعی کمر چیست؟

عوارض تنگی کانال نخاعی شامل کمر درد، درد سیاتیک، ضعف و بی حسی، گزگز کردن پاها و… است. در صورت مشاهده هر یک از این علائم باید به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید.

آیا تنگی کانال نخاعی با درد و ناراحتی همراه است؟

بله، علائم تنگی کانال نخاعی معمولا با درد بروز پیدا می‌کند. اما برای کاهش درد ناشی از این عارضه می‌توانید با نظر پزشک متخصص روش‌های دارو درمانی، فیزیوتراپی یا ورزش‌ را انجام دهید.

آیا تنگی کانال نخاعی باعث بی اختیاری ادرار و مدفوع می‌شود؟

این عارضه معمولا باعث بی اختیاری ادرار و مدفوع نمی‌شود، مگر در سنین بالا و افراد سالخورده با درجات شدید تنگی کانال نخاعی چنین عوارضی به وجود می‌آید

 

هدف فیزیوتراپی ایرانیان کاهش درد و کمک به عملکرد، حرکت و زندگی بهتر است.

کلینیک فوق تخصصی سلامتی، درمانی و فیزیوتراپی ایرانیان ،  بهترین فیزیوتراپی در اصفهان

به طور کلی، مجموعه سلامت ایرانیان شامل کلینیکها و بخش های درمانی :

کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان    باشگاه بدنسازی ایرانیان    کلینیک لاغری و زیبایی ایرانیان    استخر آب درمانی ایرانیان    فروشگاه اینترنتی محصولات طبی و پزشکی  

فیزیوتراپی ایرانیان ، طی سال ها فعالیت همیشه در تلاش است تا خدمات زیر را ارائه نماید.

الکتروتراپی ، تکارتراپی ، مگنت تراپی ، فیزیوتراپی ورزشی ، لیزرتراپی ( لیزر پرتوان ) ، اولتراسوند US ،  فیزیوتراپی کمر ، فیزیوتراپی زانو ، فیزیوتراپی دست ، فیزیوتراپی گردن ، فیزیوتراپی سکته مغزی ، فیزیوتراپی پارکینسون ، فیزیوتراپی پا ، فیزیوتراپی درد پاشنه پا ، فیزیوتراپی خارپاشنه ،  فیزیوتراپی ACL ، فیزیوتراپی کف لگن ، فیزیوتراپی بارداری ، فیزیوتراپی کودکان ، ماساژ درمانی ، باشگاه ورزشی ، آب درمانی و …