آب درمانی برای بیماران ام اس | چه ورزش هایی برای بهبود بیماری ام اس مفید هستند؟
مقدمه
آب درمانی یا هیدروتراپی از جمله روش های درمانی است که امروزه برای بیماران اسکلتی عضلانی به کار می رود. به طور کلی، هیدروتراپی را می توان نوعی فیزیوتراپی در استخر آب درمانی در نظر گرفت. در واقع، در بسیاری از موارد ممکن است بیماران نتوانند حرکات ورزشی و درمانی فیزیوتراپی را بر روی خشکی انجام دهند. در این شرایط، قرار گرفتن در آب یا استخر آب درمانی، وزن بیماران را کاهش داده و انجام حرکات ورزشی را ساده تر می سازد. بنابراین، آب درمانی یا فیزیوتراپی در آب فشار کمتری بر عضلات و بدن بیماران وارد می آورد.
بیماری ام اس نیز یکی از جمله بیماری های عصبی عضلانی به حساب می آید که حرکت بیماران را مختل می کند. معمولا انجام فیزیوتراپی برای درمان بیماران ام اس یا بهبود وضعیت حرکتی آن ها اجتناب ناپذیر است. با این حال، در مواردی که بیماران نتوانند حرکات ورزشی را به خوبی انجام دهند، می توان از آب درمانی برای آن ها استفاده نمود. بهره گیری از آب درمانی برای بیماران ام اس، علاوه بر تسهیل حرکت دست ها و پاها به تقویت عضلات نیز کمک می کند. بنابراین، روند پیشرفت بیماری به طور قابل توجهی کندتر خواهد شد.
یکی از مواردی که باید به آن توجه نمود این است که بیماری ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس، درمان قطعی ندارد. با این حال، با انتخاب یک برنامه درمانی مناسب و اصلاح سبک زندگی می توان از پیشرفت سریع بیماری جلوگیری کرد. انجام فیزیوتراپی و استفاده از آب درمانی برای بیماران ام اس، از جمله اقداماتی است که به این موضوع کمک خواهد کرد.
منظور از آب درمانی برای بیماران ام اس چیست؟
یکی از مشکلات رایج بیماران مبتلا به ام اس، از دست دادن قوای حرکتی و قدرت حفظ تعادل بدن است. به همین دلیل، معمولا بیماران مبتلا به ام اس برای انجام فعالیت های ساده ای نظیر راه رفتن نیز با مشکل مواجه می شوند. استفاده از روش های فیزیوتراپی، برای تقویت عضلات بیماران مبتلا به ام اس مفید است. با این حال، اگر این افراد نتوانند حرکات ورزشی اصلاحی و تقویت کننده را در خشکی انجام دهند، ممکن است علائم بیماری با سرعت بیشتری تشدید گردند.
به منظور پیشگیری از این مساله، فیزیوتراپیست انجام حرکات ورزشی اصلاحی را در استخر آب درمانی ادامه می دهد. به این نوع روش درمانی، آب درمانی یا فیزیوتراپی در آب گفته می شود. مهم ترین تاثیر آب درمانی برای بیماران ام اس، احساس بی وزنی و انجام حرکات ورزشی به شکلی ساده تر و متعادل تر خواهد بود.
فیزیوتراپی در استخر آب درمانی
آب درمانی برای بیماران ام اس مزایای قابل توجهی دارد. فیزیوتراپیست بر اساس شرایط بیمار، برنامه آب درمانی مناسبی را برای وی تنظیم خواهد کرد. انجام فیزیوتراپی در استخر آب درمانی مزایای زیر را می تواند داشته باشد:
- انتخاب دمای مناسب آب و غوطه ور شدن در آن
- امکان انجام ماساژ آب و یخ
- امکان انجام کمپرس گرم یا سرد
- انجام پیاده روی یا ورزش در آب
- استنشاق بخار
- استفاده از حمام های گردابی
- امکان قرار گرفتن کامل بدن در حمام آب معدنی
به طور کلی، امکاناتی که در یک استخر آب درمانی در اختیار بیماران مبتلا به انواع اختلالات اسکلتی عضلانی قرار می گیرند، می توانند علاوه بر بهبود شرایط بیماران، از پیشرفت سریع علائم بیماری نیز جلوگیری به عمل آورند. به همین دلیل، معمولا بیماران مبتلا به بیماری هایی از جمله ام اس و فیبرومیالژیا بهتر است روش های درمانی تکمیلی مانند فیزیوتراپی در آب یا همان آب درمانی را انجام دهند.
آب درمانی برای بیماران ام اس از چه نظر مفید است؟
بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس، نوعی بیماری عصبی عضلانی به حساب می آید که به مرور زمان قدرت حرکتی بیماران را از بین می برد. از جمله علائم اصلی بیماری ام اس می توان به ضعف عضلانی، مشکلات تعادلی، بی حسی و مانند آن اشاره نمود. به همین دلیل، به نظر می رسد انجام ورزش های اصولی به تقویت عضلات کمک کرده و از پیشرفت سریع بیماری جلوگیری خواهد کرد.
در واقع، با اینکه بیماری ام اس یک بیماری بدون درمان به حساب می آید، اما اجرای یک برنامه ورزشی مناسب می تواند علائم آن را کاهش دهد. آب درمانی برای بیماران ام اس نیز با همین هدف قابل اجرا خواهد بود.
برخی از مهم ترین اثرات آب درمانی برای بیماران ام اس عبارتند از:
- کاهش احساس خستگی و ضعف عضلانی
- بهبود کیفیت زندگی
- افزایش تعادل در هنگام راه رفتن یا ایستادن
به طور کلی، بیماران مبتلا به ام اس به تدریج قدرت تعادل و حرکت خود را از دست می دهند. به همین دلیل، با اینکه انجام ورزش و فیزیوتراپی به کاهش علائم آن ها کمک می کند، اما در بسیاری از موارد ورزش کردن برای این گونه بیماران دشوار خواهد بود. در چنین شرایطی، فیزیوتراپیست از روش آب درمانی برای بیماران استفاده می کند.
استخر آب درمانی
قرار گرفتن بیمار در استخر آب درمانی باعث می شود تا بدن به حالت شناور در آمده و شخص احساس بی وزنی داشته باشد. این کار باعث احساس سبکی شده و حرکت دست ها و پاها را تسهیل خواهد کرد.
علاوه بر این، هنگامی که حرکات ورزشی در آب انجام می گیرند، در اثر مقاومت حاصل از آب، عضلات بدن تقویت خواهند شد. همچنین بیمارانی که نمی توانند در خشکی تعادل خود را به شکلی مناسب حفظ کنند، در هنگام راه رفتن و یا ورزش کردن در آب از صدمات ناشی از زمین خوردن در امان می مانند.
مزایای آب درمانی برای بیماران ام اس چیست؟
با توجه به کاهش قدرت عضلانی در افراد مبتلا به ام اس، لازم است شرایطی برای ورزش این بیماران در نظر گرفته شود تا حرکت و حفظ تعادل را برای آن ها ساده تر کند. ایجاد احساس بی وزنی در آب، حرکت و ورزش را برای بیماران مبتلا به ام اس راحت تر می کند. در واقع، هنگامی که بدن در آب فرو می رود، وزن و فشار کمتری بر مفاصل بدن بیمار وارد می شود. در نتیجه، انعطاف پذیری، هماهنگی، تعادل و قدرت عضلانی بیمار مبتلا به ام اس بهبود می یابد. به این ترتیب، یکی از مزایای آب درمانی برای بیماران ام اس، همین احساس بی وزنی و سبک تر شدن در آب است.
بر اساس تحقیقاتی که تاکنون انجام گرفته یکی از مزایای آب درمانی برای بیماران ام اس، کاهش روند پیشرفت بیماری خواهد بود. به طوری که فرد برای بازه زمانی طولانی تری، قدرت تعادل و توانایی حرکتی خود را حفظ خواهد کرد. همچنین، ورزش کردن در آب، منجر به نشاط روحی و پیشگیری از افسردگی در بیماران ام اس خواهد شد.
مزایای دیگر آب درمانی بیماران ام اس
کاهش خستگی ناشی از انجام ورزش و فیزیوتراپی، از مزایای دیگر آب درمانی بیماران MS به حساب می آید. با توجه به احساس ضعف عضلانی ایجاد شده در اثر ابتلا به بیماری ام اس، معمولا افراد احساس خستگی مفرط دارند. بررسی های انجام شده نشان می دهند که معمولا پس از ۸ هفته انجام آب درمانی برای بیماران ام اس، احساس خستگی به شدت کاهش یافته و کیفیت زندگی افراد بهبود می یابد.
حرکت در آب نیاز به تمرکز بیشتری دارد. همچنین، انجام حرکات ورزشی در استخر آب درمانی باعث ایجاد مقاومت از سمت آب خواهد شد. به این ترتیب، قدرت عضلات بیشتر شده و توانایی فرد برای حفظ تعادل و بهبود ظرفیت عملکردی وی افزایش می یابد. برای دریافت نتیجه کامل، معمولا لازم است فرد به مدت هشت هفته تحت درمان با فیزیوتراپی در استخر آب درمانی قرار گیرد.
احساس گرمای بیش از حد برای بیماران مبتلا به ام اس، ناراحت کننده است. حتی این موضوع می تواند علائم بیماری را تشدید نماید. به همین دلیل نیز معمولا استفاده از وان آب گرم، سونا در دمای بالا و یا حتی حمام آب گرم، به افراد مبتلا به ام اس توصیه نمی شود.
این در حالی است که شنا کردن و غوطه ور شدن در آب به خنک تر ماندن بدن کمک شایانی خواهد کرد. بنابراین انجام آب درمانی برای بیماران ام اس، دمای بدن را در حین انجام فعالیت های ورزشی کاهش خواهد داد. معمولا برای افراد مبتلا به بیماری ام اس، لازم است دمای آب استخر آب درمانی در حدود ۸۵ درجه در نظر گرفته شود.
انواع روش های آب درمانی برای بیماران ام اس کدام اند؟
ممکن است با شنیدن نام آب درمانی و یا فیزیوتراپی در استخر آب درمانی تنها به شنا کردن در آب بیندیشید. این در حالی، است که تنها راه ورزش کردن در استخر شنا نیست. بلکه انجام برخی ورزش های دیگر در آب به بهبود بیماران ام اس کمک خواهد کرد. برخی از انواع روش های آب درمانی برای بیماران ام اس عبارت اند از:
- ایروبیک در آب
- راه رفتن در آب
- ترکیب دو روش تای چی و چیگونگ آب که به آی چی (Ai Chi) شناخته می شود
ورزش آی چی
جالب است بدانید که آی چی نوعی تمرین و درمان گروهی به حساب می آید. هدف از انجام روش آی چی، آب درمانی ذهن و بدن برای بیماران ام اس است. آب درمانی برای بیماران ام اس به روش آی چی، اولین بار در کشور ژاپن مورد استفاده قرار گرفت. این روش شامل تنفس عمیق و انجام حرکات آهسته و همه جانبه می شود.
نکته جالبی که درباره این روش وجود دارد این است که این روش درمانی به صورت گروهی باید اجرا گردد. به این ترتیب، در آب درمانی برای بیماران ام اس با روش آی چی، فرد علاوه بر طی کردن دوره درمانی خود، حس فعالیت بدنی سالم و اجتماعی را تجربه خواهد کرد.
در تمامی روش هایی که به عنوان آب درمانی برای بیماران MS به کار می روند، فیزیوتراپیست در تلاش است تا به طور مرتب کشش، تعادل و تقویت عضلات را در نظر بگیرد. معمولا طی یک برنامه آب درمانی همه جانبه شامل بلند کردن پا، راه رفتن در آب و همچنین استفاده از تجهیزات مقاومتی، بیمار وضعیت حرکتی خود را بهبود می بخشد.
کلاس های آب درمانی برای بیماران ام اس
لازم است بدانید که کلاس های آب درمانی برای بیماران MS و دیگر افراد تنها توسط فیزیوتراپیست هایی انجام می گیرد که مجوزهای لازم را دریافت نموده اند. زیرا معمولا رسیدگی به وضعیت بیماران مبتلا به ام اس یا سایر ناتوانی ها نیاز به تخصص و مهارت دارد. دکتر مهدی صدیقی از جمله افرادی هستند که تاکنون در بحث آب درمانی برای بیماران ام اس بسیار حرفه ای و موثر عمل کرده اند.
این نکته را در نظر داشته باشید که گاهی نیازی به انجام ورزش های تخصصی در آب نیست. در واقع، افراد با گذراندن بازه زمانی مشخصی در آب و انجام بازی های سرگرم کننده نیز می توانند وضعیت حرکتی خود را بهبود ببخشند. این مساله که آیا فرد مبتلا به ام اس به آب درمانی تخصصی نیاز دارد یا خیر، کاملا به وضعیت جسمانی وی و نظر یک فیزیوتراپیست مجرب بستگی خواهد داشت.
سوالات متداول
آیا آب درمانی برای بیماران ام اس مفید است؟
بدون شک بله. انجام آب درمانی برای بیماران ام اس علاوه بر افزایش قدرت عضلانی بیمار، به نشاط روحی وی نیز کمک خواهد کرد. در واقع، قرار گرفتن در آب، انجام حرکات درمانی فیزیوتراپی را راحت تر کرده و در عین حال، به کاهش دمای بدن افراد مبتلا به ام اس نیز کمک می کند.
چه افرادی می توانند از روش آب درمانی برای بیماری ام اس استفاده کنند؟
به طور کلی، افراد مبتلا به بیماری ام اس می توانند از روش آب درمانی استفاده نمایند. با این حال، افرادی که به برخی بیماری های زمینه ای مانند بیماری های قلبی و عروقی یا بیماری های تنفسی مبتلا هستند، بهتر است برای انجام آب درمانی با پزشک و فیزیوتراپیست خود مشورت نمایند.
غیر از آب درمانی چه ورزش هایی برای بیماران ام اس مناسب هستند؟
بر اساس تحقیقات انجام شده، علاوه بر آب درمانی برای بیماران ام اس، هر ورزشی که بتواند تعادل بیماران را افزایش داده و کیفیت زندگی آن ها را بالا ببرد، مناسب خواهد بود. همچنین، یک ورزش خوب برای بیماران ام اس باید بتواند سطح خستگی عضلانی آن ها را کاهش دهد.
انجام چه ورزش هایی در آب برای بیماری ام اس مناسب است؟
آب درمانی برای این بیماران تنها به شنا کردن محدود نمی شود. افراد علاقه مند به انجام ایروبیک و یا پیاده روی در آب می توانند از این روش ها برای بهبود علائم خود استفاده کنند.
آیا انجام پیلاتس برای بیماران ام اس مناسب است؟
با توجه به اینکه پیلاتس قدرت عضلانی و نحوه حرکت بیماران را بهبود می بخشد، بنابراین ورزش مناسبی برای بیماران ام اس به حساب می آید. انجام پیلاتس به مدت هشت هفته، تعادل، تحرک و قدرت عضلانی بیماری ام اس را بهبود می بخشد.
نقش ورزش ایروبیک در درمان بیماران ام اس چیست؟
تمرینات هوازی مانند دوچرخه سواری ثابت و متحرک، به بهبود بیماران مبتلا به ام اس کمک خواهد کرد. البته افراد باید پس از هر ۱۵ دقیقه دوچرخه سواری، ۱۵ دقیقه استراحت داشته باشند. به این ترتیب، وضعیت بدنی و راه رفتن آن ها تقویت خواهد شد.
چه فعالیت هایی برای درمان بیماری ام اس مفید هستند؟
به طور کلی، هر کدام از کارهای روزمره که بتوانند میزان فعالیت بدنی افراد را افزایش دهد، برای افراد مبتلا به ام اس مفید است. باغبانی، خرید کردن، انجام کارهای خانه و پخت و پز از جمله این فعالیت ها به حساب می آیند
کلینیک مجهز و تخصصی فیزیوتراپی ایرانیان در اصفهان
به طور کلی، مجموعه سلامت ایرانیان شامل کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان، باشگاه بدنسازی ایرانیان و استخر آب درمانی ایرانیان تمام تلاش خود را برای بهبود بیماران به کار گرفته است. این مجموعه تحت مدیریت علی رضا صدیقی و دکتر مهدی صدیقی متخصص طب فیزیوتراپی و توانبخشی اداره می گردد. برای آشنایی بیشتر با مجموعه سلامت ایرانیان و خدمات ارائه شده توسط این مجموعه می توانید به صفحه اینستاگرام فیزیوتراپی ایرانیان مراجعه نمایید.
