عقب زدگی زانو یا ژنورکورواتوم چیست؟ ۴ علت عقب زدگی زانو

در عقب زدگی زانو، ورزشکار دچار آسیب دیدگی می‌شود و با حرکت بیش از حد به عقب زانو (کشش بیش از حد زانو) مواجه میشود . اغلب درمان این مشکل دشوار است و بیماران می‌توانند ناتوانی قابل توجهی داشته باشند. عقب زدگی زانو از شایع ترین آسیب ها ی زانو در ورزشکارانی است که در ورزش هایی همچون فوتبال، اسکی، بسکتبال فعالیت دارند.

چنین عارضه ای بر عملکرد و حرکت زانو تاثیرگذار بوده و در صورتی که از بروز آن جلوگیری به عمل نیاید موجب بروز تغییراتی در مفصل زانو می شود.

مهم ترین دلایل عقب زدگی زانو

 فشار هایی وارده بر مفصل زانو عموما بر اثر چنین اتفاقاتی ایجاد می شود که شامل:

وارد شدن ضربه غیرمنتظره به قسمت جلویی زانو

وارد شدن ضربه شدید به زانو نتیجه ای جز پارگی رباط ها و کشیدگی رباط ها ندارد. همان طور که می دانید رباط ها در ثبات و پایداری زانو بسیار تاثیرگذار است پس با این وجود در صورتی که رباط ها آسیب ببیند؛ مفصل زانو ثابت خود را از دست می دهد و به سمت عقب خود متمایل می شود.

وارد شدن فشار مضاعف بر استخوان ران و پاتلا

استخوان ران و پاتلا از دیگر مواردی هستند که در پایداری و ثبات مفصل زانو تاثیرگذارند. در صورتی فشار زیادی به استخوان تیبا وارد شود در این صورت این استخوان پایداری خود را از دست می دهند و باعث بروز عقب زدگی در زانو می شوند.

البته به غیر از این دو مورد که در عقب زدگی زانو بسیار تاثیرگذارند عوامل و دلایل دیگری هستند که احتمال عقب زدگی را افزایش می دهند. این عوامل شامل:

• شل بودن مادرزادی رباط های مفصل زانو
• دررفتگی مفصل زانو
• ضعیف و بی حرکت بودن عضلات چهار سر ران
• ضعیف بودن مفصل زانو
• بدجوش خوردن استخوان زانو بعد از شکستگی
• ضعیف بودن عضلات صاف کننده مفصل
• آسیب دیدگی رباط های صلیبی زانو
• دیستروفی عضلانی
• عقب زدگی مادرزادی زانو
• نامتوازن قرار گرفتن استخوان های درشت نی و ساق پا

علائم شایع عقب زدگی زانو

عارضه عقب زدگی زانو مشکلی است که بسیاری از ورزشکاران را در معرض ابتلا قرار می دهد. علاوه بر این احتمال بروز این بیماری در میان افراد مسن نیز زیاد می باشد. اصلی ترین نشانه عقب زدگی زانو، متمایل شدن مفصل زانو به عقب می باشد.

در حالت کلی با چنین نشانه هایی همراه است:

درد شدید در زانو

درد ناشی از عقب زدگی زانو از حالت خفیف تا شدید متغییر است و بیشتر زمانی ظاهر می شود که عقب زدگی به دلیل پارگی و آسیب دیدگی رباط ایجاد شود. این درد معمولا خفیف بوده و بیشتر در ناحیه پشتی و برخی مواقع ناحیه کناری زانو احساس می شود.

بی ثباتی و ناپایداری زانو

بی ثباتی و ناپایداری زانو از اصلی ترین نشانه های عارضه عقب زدگی زانو است که بیشتر به دنبال پارگی رباط رخ می دهد. معمولا علامت بی ثباتی باافاصله پس از آسیب دیدگی زانو ظاهر می شود و ممکن است باعث حرکت غیرارادی در هنگام حرکت دادن زانو شود.

کم شدن تحرک زانو

سفتی، بی حرکتی و سفتی زانو از مهم ترین نشانه های این عارضه می باشند که حرکت مفصل را محدود می کند.

کبودی اطراف مفصل زانو

در مورادی که علت عقب زدگی زانو ناشی از وارد شدن یک ضربه شدید به زانو باشد در این صورت تغییر رنگی و تورمی در ناحیه زانو ایجاد می شود که ما آن را به عنوان کبودی می شناسیم.کبودی ها می توانند نه تنها زیر پوست، بلکه در عمق بیشتر یعنی در بافت ها، اندام ها و استخوان ها نیز شکل بگیرند. در شرایطی که این کبودی های عمیق‌تر باشد. نشانه های قابل رویت خونریزی را نشان نمی دهند، اما می توانند موجب احساس درد شوند.

عقب‌زدگی زانو به عنوان یک آسیب چه زمانی پیش می‌آید؟

عقب‌زدگی زانو در شرایط مختلفی روی می‌دهد که شایع‌ترین آنها عبارت است از:

فرود نامناسبی که باعث شود زانو هنگام به زمین آمدن بعد از پرش به شدت رو به عقب برود. برای مثال زمانی که بازیکنان ورزش‌هایی مانند فوتبال، نتبال یا بکستبال به هوا می‌پرند و سپس با زانوی صاف فرود می‌آیند، امکان عقب‎‌زدگی زانو هنگام فرود و تحمل وزن وجود دارد.

در ورزش‌های تماسی ممکن است، بازیکنی به جلوی زانوی رقیبش ضربه بزند. برای مثال چنانچه بازیکنی در ورزش راگبی روی ساق پای بازیکن حریفی که پای خود را محکم روی زمین قرار داده است، تکل کند، وارد شدن این نیرو ممکن است به عقب رفتن زانو منجر شود.

چنانچه اسکی‌بازی که با سرعت در حال حرکت است، با مانعی مانند یک توده برف برخورد کند و در حالی که اسکی وی ناگهان متوقف شده است، بدنش رو به جلو حرکت کند، احتمال هایپراکستنشن زانو وجود خواهد داشت. این وضعیت غالباً زمانی پیش می‌آید که بایندینگ پاشنه آزاد نشود و در نتیجه زانو با شدت عقب برود. به همین دلیل لازم است که بایندینگ را قبل از شروع اسکی به درستی تنظیم کنید.

تشخیص عقب زدگی زانو:

 یک ارزیابی دقیق باید انجام شود تا مشخص شود که آیا پارگی رباط صلیبی، آسیب گوشه خلفی جانبی، یا آسیب زانو داخلی وجود دارد که شامل زانوی جانبی داخلی سطحی و رباط مایل خلفی باشد.

بهترین راه برای تشخیص بالینی میزان گشادی بیش از حد زانو اندازه گیری ارتفاع پاشنه پا است. اگر یک زانوی طبیعی برای مقایسه با آن وجود داشته باشد، افزایش ارتفاع پاشنه می‌تواند برای ژنو رکرواتوم یک تشخیص باشد.

ارزیابی دقیق تراز کلی زانو بیمار باید از طریق اشعه ایکس طولانی پا انجام شود. شیب تیبیای خلفی آن‌ها نیز باید در عکس رادیوگرافی جانبی زانو محاسبه شود.

درمان زانوی عقب رفته در فیزیوتراپی

اکثر موارد در مراکز ارجاع درمان می‌شوند. پزشکان ممکن است در انجام استئوتومی برای رسیدگی به رکرواتوم احساس ناراحتی کنند. با این حال، در واقع، درمان‌های اصلی برای ژنو رکرواتوم، تقویت عضلات چهارسر ران، استفاده از بریس برای جلوگیری از افزایش کشش (که اغلب بسیار حجیم است و توسط بیماران به خوبی تحمل نمی‌شود) یا ادامه استئوتومی پروگزیمال تیبیا است که شیب استخوان درشت نی را افزایش می‌دهد و برای کاهش باز شدگی بیش از حد زانو استفاده می‌شود.

درمان زانوی عقب رفته در فیزیوتراپی

هنگامی که این آسیب رخ می‌دهد، غیر معمول نیست که فرد متوجه تورم، درد متوسط ​​تا شدید و آسیب بافت نرم در داخل یا اطراف زانو شود. اگر بیمار رباط صلیبی مرتبط و یا آسیب جانبی زانو نداشته باشد، درمان معمول این است که یک برنامه توانبخشی انجام شود تا ببیند آیا بیمار می‌تواند قدرت کلی عضله چهارسر را برای جبران گشادی علامت‌دار زانو بهبود بخشد.

پزشکان و متخصصان حرکات اصلاحی اغلب می‌توانند با توصیه روش استراحت، یخ، فشرده سازی و ارتفاع (RICE) این آسیب را به راحتی درمان کنند.

درمان زانو بیش از حد باز شده به شدت آسیب بستگی دارد. اغلب، درمان با RICE آغاز می‌شود:

استراحت

پس از آسیب دیدگی بیش از حد زانو، ایده خوبی است که در وهله اول فعالیتی که باعث آسیب شده است را متوقف کنید. برای یک ورزشکار، این ممکن است به معنای نشستن در چند بازی باشد. برای یک فرد معمولی، استراحت ممکن است به معنای راه نرفتن روی پای آسیب دیده یا استفاده از بریس باشد. در طول استراحت، شخص ممکن است:

• برای بازگرداندن دامنه حرکتی تمرینات اصلاحی دریافت کنید.
• از داروهای مسکن استفاده کنید.
• از داروهای ضد التهابی استفاده کنید.

کمپرس یخ

یخ یک درمان محبوب برای آسیب‌هایی مانند زانو بیش از حد کشیده است، زیرا به کاهش تورم و کاهش درد کمک می‌کند. فرد باید یخ را به مدت ۱۵ دقیقه هر بار و چند بار در روز روی زانوی بیش از حد باز شده بگذارد. یخ همیشه باید همراه با یک مانع مانند حوله استفاده شود تا از آسیب به پوست جلوگیری شود.

فشرده سازی

شامل پیچاندن زانوی آسیب دیده با مقداری فشار است.

برای این منظور نوارهای پشتیبانی الاستیک یا پوشش‌های فشاری موجود است.

یخ، می‌تواند به کاهش درد و تورم ناشی از آسیب کمک کند.

ارتفاع

زانو باید بالاتر از قلب نگه داشته شود که اغلب با دراز کشیدن و بالا بردن پا روی بالش یا سایر سکوها راحت انجام می‌شود.

تمرینات اصلاحی مخصوص عقب زدگی زانو

تمرینات زیادی وجود دارد که فرد می‌تواند به دنبال آسیب دیدگی بیش از حد زانو انجام دهد. هدف از تمرینات بهبود دامنه حرکتی و افزایش قدرت است. فرد باید گزینه‌های ورزشی را با پزشک یا متخصص حرکات اصلاحی خود در میان بگذارد. برخی از تمرینات بالقوه‌ای که فرد ممکن است انجام دهد عبارت‌اند از:

• حرکت بالا رفتن از پله از پهلو
• کشش ملایم همسترینگ
• دوچرخه
• شنا
• پیاده روی
• تقویت عضلات چهارسر (عضلات ران) با انقباض، نگه داشتن و رها کردن ماهیچه‌ها

تمریناتی که فرد در حین بهبودی از زانوی بیش از حد کشیده انجام می‌دهد باید برای شروع ملایم باشد و با بهبودی و قوی‌تر شدن زانوی فرد به تدریج چالش برانگیزتر شود.

عمل جراحی زانوی عقب رفته

گاهی اوقات پیش می‌آید که تاندون نیز هنگام عقب‌زدگی زانو پاره می‌شود. پارگی ACL شایع‌ترین نوع آسیب‌دیدگی تاندون زانو است و ممکن است در صورت عقب‌زدگی شدید زانو رخ دهد. احتمال آسیب دیدن تاندون PCL و پاپلیتئال در زمان عقب‌زدگی زانو نیز وجود دارد. ترمیم این تاندون‌ها نیاز به عمل جراحی دارد.چنانچه ضربۀ شدیدی به زانو وارد شود، احتمال آسیب دیدن ساختارهای دیگر زانو مانند مینیسک نیز وجود دارد. آسیب دیدن هم‌زمان چند ساختار نیز در موارد متعدد مشاهده می‌شود.

میزان موفقیت جراحی عقب‌زدگی زانو

مهم‌ترین عاملی که موفقیت جراحی ژنورکورواتوم را تضمین می‌کند، اطمینان از صحیح بودن تشخیص بالینی است.پس از بررسی مشخص می‌شود که شیب صفحه ساژیتال استخوان درشت‌نی در اکثر این بیماران بیش از حد صاف است و لازم است که عمل استئوتومی انجام شود. پزشکان دریافته‌اند، استئوتومی پروکسیمال استخوان درشت نی که شیبی را در پشت این استخوان ایجاد می‌کند، تکنیک بسیار موثری برای رفع علائم ناشی از عقب‌زدگی زانو است.

دوران نقاهت

بعد از پیچ خوردگی خفیف تا متوسط پس از عقب‌زدگی زانو دو تا چهار هفته طول می‌کشد.

دوران بعد از جراحی ترمیمی رباط همان استاندارد طلایی آسیب‌دیدگی رباط ACL است و معمولاً شش ماه یا بیشتر زمان می‌برد.

طب فیزیکی برای تقویت و توانبخشی زانو و عضلات اطراف آن و بازگشت به وضعیت قبل از آسیب‌دیدگی ضروری است. به علاوه طب فیزیکی دوران نقاهت را کوتاه‌تر می‌کند.عامل‌های دیگری مانند سن، جنسیت، وزن، سازو کار آسیب‌دیدگی و تکنیک جراحی نیز بر طول دوران بهبود اثر می‌گذارد.

راهکار پیشگیری از عقب زدگی زانو

آسیب‌دیدگی هایپراکستنشن می‌تواند از یک پیچ خوردگی خفیف تا آسیب شدید تاندون متغیر باشد. ورزشکاران ورزش‌های پربرخورد بیشتر مستعد عقب‌زدگی زانو و پارگی تاندون هستند.برای پیشگیری از عقب‌زدگی زانو لازم است که عضلات اطراف زانو، به ویژه عضلات چهارسر را قوی نگه دارید و گرم و سرد کردن را قبل و بعد از ورزش و مسابقه به درستی انجام دهید.